Λίγα λόγια για τα ναρκωτικά
Τι ονομάζουμε ναρκωτικά;
Με τον όρο ναρκωτικά εννοούμε όλες εκείνες τις χημικές ουσίες που προκαλούν μεταβολές στο επίπεδο της νοητικής σφαίρας, του συναισθήματος ή της συμπεριφοράς του ατόμου και έχουν εξαρτησιογόνες ιδιότητες.
Είναι σημερινό το φαινόμενο;
Ο άνθρωπος θεωρείται βέβαιο ότι ανέκαθεν χρησιμοποιούσε ναρκωτικά ως μέσο για ξεκούραση, φυγή, διασκέδαση και θρησκευτική λατρεία. Φαίνεται ότι για την εγκατάσταση του φαινομένου αυτού αλληλεπιδρούν παράγοντες που αφορούν τόσο τη φύση της ουσίας όσο την προσωπικότητα του ατόμου και τις κοινωνικές συνθήκες στις οποίες διαβιεί.
Πώς λειτουργούν τα ναρκωτικά;
Η λειτουργία των εξαρτησιογόνων ουσιών στηρίζεται στην απομίμηση της λειτουργίας του εγκεφάλου ο οποίος καθημερινά παράγει μικροποσότητες από χημικά ανάλογα των βασικών ψυχοτρόπων ουσιών όπως η ενδορφίνη, η ανανταλκίδη, η σεροτονίνη, η ντοπαμίνη και η νοραδρεναλίνη.
Όταν κανείς κάνει χρήση μιας ψυχοτρόπου ουσίας ο εγκέφαλος αντιλαμβάνεται την ικανοποίηση της λειτουργίας αυτής και σταματά να παράγει τις δικές του ουσίες. Το πρόβλημα είναι πως αυτή η πλαστή λειτουργία διαρκεί όσο η ουσία ρέει στις φλέβες του χρήστη. Όταν εξασθενήσει η δράση της ο εγκέφαλος χρειάζεται νέα δόση για να συνεχίσει η λειτουργία του. Είναι όμως ανίκανος να αρχίσει αμέσως την παραγωγή της φυσικής απόλαυσης και ανακούφισης και έτσι ο χρήστης νιώθοντας τον επερχόμενο αναπόφευκτο πόνο θα κάνει τα πάντα προκειμένου να πάρει το προσωρινό αναπλήρωμα.
Για το εξαρτημένο άτομο η αναπλήρωση αυτού του αποθέματος μπορεί να καταλήξει στο πιο σημαντικό πράγμα στη ζωή του.
Τελικά δηλαδή παύει να είναι κύριος της ουσίας αλλά η ουσία είναι αυτή που γίνεται κύρια της ύπαρξης του.
Γιατί αφορά συχνότερα τους νέους;
Η περιέργεια είναι μια υγιής και φυσική εκδήλωση των νέων και έτσι οτιδήποτε σχετίζεται με τον ψυχισμό και την ευχαρίστηση τους, προκαλεί ιδιαίτερη περιέργεια.
Έχει επίσης παρατηρηθεί ότι οι νέοι μπορεί να αντιμετωπίσουν ευνοϊκά τη χρήση κάποιας ψυχοτρόπου ουσίας εξαιτίας του γεγονότος και μόνο ότι η ουσία αυτή έχει καταδικαστεί από το σύνολο της «καθωσπρέπει κοινωνικής τάξης».
Πώς διακινούνται;
Η παράνομη διακίνηση μιας ουσίας γίνεται με κάποιο «φίλο» ο οποίος είναι πάντα πρόθυμος να συστήσει κάποιο «πολύ αποτελεσματικό χάπι» ή κάποιο «πολύ ειδικό» τσιγάρο.
Ο ίδιος «φίλος» δίνει τις πρώτες οδηγίες για την «σωστή χρήση» και την «ακίνδυνη δόση».
Τα άτομα που κάνουν αυτή τη δουλειά έχουν συνήθως εξάρτηση από κάποια ουσία και πρέπει να βρουν χρήματα προκειμένου να προμηθευτούν τη δόση τους.
Η χρήση των ουσιών με τη σειρά της προδιαθέτει την περιθωριοποίηση του ατόμου. Το άτομο όντας στιγματισμένο και περιθωριοποιημένο παγιδεύεται στη συγκεκριμένη ομάδα η οποία λειτουργεί ως τροφοδότης της ουσίας.
Επιπλέον, βασικό γνώρισμα της φυσικής εξάρτησης είναι η εγκατάσταση ανοχής, δηλαδή η ανάγκη για συνεχή αύξηση των δόσεων προκειμένου να επιτευχθεί το ίδιο αποτέλεσμα.
Γιατί είναι τόσο δύσκολη η εκρίζωση τους;
· Η παράνομη διακίνηση ναρκωτικών αποδίδει τεράστια κέρδη στους εμπόρους. Τα μεγάλα συμφέροντα των εμπόρων κάνουν δύσκολη την αποτελεσματική κρατική παρέμβαση και την ουσιαστική καταστολή.
· Καθημερινά είμαστε δέκτες έμμεσων αναφορών στα ναρκωτικά και συνεχών διαφημίσεων ναρκωτικών, όπως το οινόπνευμα και το τσιγάρο, που ενισχύουν την κοινωνική τους υπόσταση.
· Η χρήση ναρκωτικών αποτελούσε ανέκαθεν μέσο για ξεκούραση, φυγή, διασκέδαση και θρησκευτική λατρεία. Το πιθανότερο είναι ότι θα εξακολουθήσει να γίνεται χρήση ανεξάρτητα τα όποια απαγορευτικά μέτρα επειδή πάντα θα υπάρχει κάποια ουσία διαθέσιμη στο κοινωνικό ή φυσικό περιβάλλον.
Τι μπορούμε να κάνουμε;
· Η σωστή ενημέρωση θα βοηθήσει τόσο στην ορθότερη εκτίμηση του φαινομένου, όσο και στη διατήρηση της εμπιστοσύνης του ατόμου προς την πολιτεία και θα το καταστήσει υπεύθυνο απέναντι στο πρόβλημα.
· Τα ναρκωτικά αποτελούν πρόβλημα που αφορά το σύνολο της κοινωνίας μας και όχι μόνο μια συγκεκριμένη πληθυσμιακή ομάδα. Η ευαισθητοποίηση γύρω από αυτό το κοινωνικό πρόβλημα θα θωρακίσει περισσότερους ανθρώπους.
· Η χρήση είναι πλέον σαφές ότι δεν πρόκειται να σταματήσει με εξαναγκαστικούς τρόπους αλλά με την ευαισθητοποίηση, την ενημέρωση και τη βελτίωση των συνθηκών ζωής.
· Οι καταστάσεις της χαράς, της ζωντάνιας, της αναζωογόνησης, της διέγερσης και όξυνσης της αντίληψης, της ηρεμίας, της γαλήνης δημιουργούνται τόσο από ψυχοτρόπες ουσίες, αλλά και από πολλές εξωτερικές λειτουργίες όπως η μουσική, η τέχνη, ο αθλητισμός, οι πνευματικές τέχνες, ο έρωτας, η αγάπη, το σεξ, τα όνειρα και τόσες άλλες καθημερινές καταστάσεις που απλόχερα προσφέρονται στη ζωή μας και περιμένουν να τις κατακτήσουμε.
· Μην ξεχνάτε λοιπόν ότι η ζωή είναι γεμάτη από ευκαιρίες που μπορούμε να απολαύσουμε.
· Τολμήστε να ονειρευτείτε και τα όνειρα σας μπορούν να πραγματοποιηθούν.
Το ποίημα που ακολουθεί το έγραψε ένας πρώην χρήστης ο κατάφερε να ξεφύγει από την ηρωίνη.
Λαίδη Η
Μικρή μου Κυρία σε κούρασε το χασισάκι,
το LSD, το σπιντ, το χορταράκι.
Κάποιος που σου παίζει τον αυθεντικό,
ένα σακί σου δίνει Ηρωίνη γεμιστό
και σου λέει με σφύριγμα
στις φλέβες σου θα ρέω σύντομα.
Εσύ νομίζεις ότι έχεις τεχνική
να δοκιμάσεις και να μ΄αφήσεις στη στιγμή.
¶σε με τώρα να σου πω το τι θα γίνει:
Σκλάβος μου γίνεται όποιος με «πίνει».
Κρύοι ιδρώτες και τρεμούλες, στα σπλάχνα ένα μπέρδεμα.
Μονάχα ένα «σουτάρισμα» και έρχεται το ζέσταμα.
Θα ξεπουλήσεις τα κοσμήματα, την ομορφιά κι ό,τι κατέχεις
για να με νιώσεις ξανά μέσα στις φλέβες σου ότι με έχεις.
Κυριεύω την ψυχή και την καρδιά σου.
Μονάχα ο θάνατος θα με κρατήσει μακριά σου.
Μ. ΠΙΚΣ
Μάριος Ζίττης